Göz Sorunları ve Akıştan Yararlanarak İyileşme
Göz sağlığımızın psikolojimizle çok yakından ilgili olduğunu sezgisel olarak bilsemde aradaki bağlantıyı nasıl açıklayabileceğimden emin değildim. Yakın geçmişte bana göz sorunları tedavisinde psikolojinin rolü ile ilgili bir soru geldi. Bu hafta bir göz doktorundan uzman görüşü almak için elime harika bir fırsat geçti. Bu fırsat katarakt ameliyatı geçiren anneme destek olurken kendiliğinden ortaya çıktı.
Hayatımızda akışta olma koşullarını oluşturarak sağlığımızı iyileştirebiliriz, buna göz sorunları da dâhildir. Akış halinde benlik duygumuz, eleştirel iç sesimiz ve korkularımız yok olur. Sağlık durumumuz da iyileşir.
Göz Sorunları ve Stresi Azaltmanın Faydası
İşini ne kadar sevdiği her halinden belli olan göz doktorumuz Dr. Turgay Çetin ruh sağlığının göz sağlığı üzerindeki etkisine örnek olarak bazı çocukların ameliyattan kısa bir süre sonra tekrar göz sorunları yaşadıklarını anlattı. Stresin damarları sıkıştırarak göze giden kan akışını azalttığını söyledi. Bu bilgi ışığında bu çocukların ev, okul ve/veya sosyal ortamlarında bir farklılık olmadığı için stres düzeylerinin de aynı kaldığı için göz sorunlarının tekrar ettiğini düşünebiliriz. Louise Hay’de çocukların göz sorunlarını ailede olan biteni görmek istememe olarak yorumlar.
Doktorumuzun bu yorumu bana varoluşçu psikiyatrist R. D. Laing’in çalışmalarını anımsattı. Kuşkusuz Laing’in, hastanede psikiyatrik tedavi görerek iyileşen hastaların taburcu olduktan sonra genellikle ruh sağlıklarının bozulmasına neden olan aynı ortama geri gönderildikleri ile ilgili eleştirisi Aile Terapisi’nin hastanelerde tedavi planının doğal bir parçası olarak kullanılmasının da yolunu açmıştır.
Bu durumda, sadece psikiyatristlerin değil göz doktorlarının da psikologlarla iş birliği yapmasının iyi olacağı anlaşılıyor. Gerçi geleceğin tıbbının beden zihin ve ruhu birlikte ele alan bütüncül yaklaşımlarla şekilleneceğini tahmin etmek zor değil.
Louise Hay‘e göre gözler geçmiş, an ve geleceği berrak görebilmeyi simgeler. Göz sorunları yaşadığımızda hayatta gördüğümüz şeylerden hoşlanmadığımızı söyleyebiliriz. Hay’in göz sorunları ile ilgili psikolojik yorumları da şöyle:
– Astigmat: Kendini olduğu gibi görme korkusu.
– Katarakat: Geleceği karanlık görmek.
– Şaşılık: Aynı anda zıt amaçların olması.
– Hipermetrop: Anda yaşanılanların değerini bilmemek ve korkmak.
– Miyop: Gelecek korkusu.
Göz Sorunları Ve Akış Hali
Sinirli ve üzgün olduğumuzda bilişsel yeteneğimiz azalır, kortizol düzeyimiz yükselir, beynimizde korkuyla ilintili bölge uyarılır ve bağışıklık sistemimiz tehlikeli bir şekilde zayıflar.
Hiç uğraştığınız bir şeye kendinizi kaptırıp başka hiçbir şeyi düşünmediğiniz ve zamanın nasıl geçtiğinin farkına bile varmadığınız oldu mu?
Bu deneyim, akış durumudur. Akıştaki kişi dikkatini çaba harcamadan yoğunlaştırabilir ve yaptığı işten keyif alır. Akış durumunu inceleyen psikolog Mihaly Csikszentmihalyi’nin kapsamlı çalışmalarından bu deneyimin aynı zamanda merak ve yaratıcılık artışıyla da bağlantılı olduğu anlaşılıyor.
Akış halinde olduğumuzda benlik duygumuz ve eleştirel iç sesimiz kaybolur, bunlarla birlikte korkularımız da yok olur. Dolayısıyla akış sırasında sağlık durumumuzun da iyileşmesi şaşılacak bir sonuç sayılmaz.
Mihaly Csikszentmihalyi, “Akış hali zorla sağlanamaz ancak bazı koşullar bir araya geldiğinde akış doğal bir sonuç olarak ortaya çıkar,” diyor. Burada bahsedilen koşullar şunlar:
- Yapılan iş sıkıntıya yol açacak kadar kolay olmamalı.
- İşe kaygı karışmaması için yapılan iş beceri düzeyimizin biraz üzerinde olmalı.
- Önem verdiğimiz, net bir şekilde tanımlanmış bir amacımız olmalı.
- Hedefe değil sürece odaklanmalıyız.
- Yaptığımız işe kesintiye uğramadan odaklanabilmeliyiz.
“Önemli olan yapılan etkinliğin kendisinden zevk almak ve asıl olanın sonuç değil kişinin dikkati üzerinde kontrol sağlamayı öğrenmesi olduğunu bilmektir.”
― Mihaly Csikszentmihalyi, Finding Flow: The Psychology Of Engagement With Everyday Life
Yani hayatımızda akışta olma koşullarını oluşturarak sağlığımızı iyileştirebiliriz, buna göz sorunları da dâhildir.
Stephen Bray’in Uygulamalarından Bir Katkı
Harika eşim Stephen’ın gözleri neredeyse kusursuz görür. Kendisi çok dengeli bir insan olduğu, beslenmesine ve yaşamına genel olarak dikkat ettiği için gözlerinin de sağlıklı olmasına hiç şaşırmıyorum. Bununla birlikte, 1995’te kendisini tanıdığımdan beri “egzersiz gözlüğü” dediği bir araç kullandığını da belirtmeliyim. Bu araç, camlarının yerinde ince deliklerle kaplı opak bir malzeme bulunan bir çeşit gözlük. Sanırım düzenli egzersizin tüm kaslar gibi göz kaslarımıza da faydası oluyor.
Sağlık konusundan yazıp, eşimden bahsedip ‘Radikal Detoks’ isimli sağlık ve yaşam biçimlerimizle ilgili sıradışı açıklama ve alıştırmalar içeren kitabından sözetmemem garip olurdu. Bugüne kadar ertlememin nedeni henüz Türkçe tercümesine izin vermemiş olması. Kitapları hiç son hallerine gelemiyor ki tercüme için izin versin! Biraz mükemmeliyetçi, biraz da sürekli evrildiği için, kitap tercüme edildiğinde kendisinin bu fikirlerinden bazılarının değişmiş olacağını düşünüyor olabilir:)
Attribution-ShareAlike 2.0 Generic (CC BY-SA 2.0)image:Vagelis Kalampalikis
