Yeniden Oluşan Karma Aileler

YENİDEN OLUŞAN KARMA AİLELER

Boşanma oranlarının her geçen gün arttığı ülkemizde, son 10 yılda yaklaşık %38 artışla 2013’te 125000’den fazla kişi boşanmış. Boşanmanın ardından partnerler sıklıkla yeni bir kişi ile hayatlarını devam ettirirken, her iki partnerin bu aileye getirdiği çocuklar da çiftle birlikte yaşayabiliyorlar. Yeni çift, çocuk sahibi olduğunda ilişkiler giderek daha da karmaşıklaşıyor. Bu tür ailelere yeniden oluşan karma aileler diyoruz. Araştırmalar bu ailelerin çekirdek aileye göre daha çok stresle baş etmek durumunda kaldıklarını gösteriyor. Buna şaşırmamak gerek, çünkü bu tür ailelerin üyelerinin çok hızlı bir şekilde birçok değişime adapte olmaları gerekiyor. Bu yazımda ‘yeniden oluşan karma ailelerin’ uyum sürecini daha kolay atlatabilmeleri için bilgi ve önerilerimi paylaşıyorum.

Karma Ailelerin Sorunları

Ailenin temel fonksiyonlarından biri içsel ve dışsal kaynakları kullanarak üyelerinin her türlü gelişimini kolaylaştırmaktır.  Yeniden oluşan karma bir aile kuracaksanız bazı sorunlar yaşayacağınızı önceden bilmek sizi hem daha güçlü kılar hem de daha hazırlıklı olmanıza yardımcı olur:

• Yeniden evlendiğinizde bir yandan partnerinizle birbirinize alışmaya çalışırken, bir yandan da çocuklarınızla birlikte yeni  eşinizin çocuk yetiştirme konusundaki değerlerini aile hayatınıza entegre etmeniz gerekecek.
• Bir çocuk için ilgili 4 ebeveyn figürü olabildiğinden disiplin, eğitim gibi konularda tutarlılığı ve koordinasyonu sağlamak her zaman çok kolay olmayabilir.
• Boşanma sonrası çocuklar her zaman ebeveynlerinin bir gün tekrar biraraya gelmesini umarlar. Yeni aile oluştuğunda çocuğun dünyasında boşanma daha gerçek hale gelmiş olur. Ortaya çıkan yas duyguları çocuğun yeni aileye uyumunu zorlaştırabilir.
• Yeni partneriniz çocuğunuzla aynı cinsiyetteyse güç mücadeleleri yaşanabilir. Örneğin ergen bir kızla üvey annesi arasında gerilim ve çatışma olmasını bekleriz. Eğer ergenin biyolojik annesi bu ilişkiyle ilgili olumsuz yorumlar yapıyorsa  durum daha da kötüleşebilir.
• Yeni partnerle çocuk arasındaki bağın gelişmesi için zaman gerekecektir.
• Üveylik ilişkileri yeni ve test edilmediği için güvenle ilgili zorluklar yaşanabilir.
• Partnerlerden birinin çocuğu yoksa ebeveyn çocuk arasındaki yakınlık yeni eşin kendisini dışlanmış hissetmesine neden olabilir.
• Eski ilişkide yaşanılan travmalar nedeniyle partnerler güven konusunda daha kaygılı olabilir.
• Bazı çocuklar evde kalırken bazıları sadece tatillerde geliyor olabilir. Rol tanımlarının net olmaması ve sadakat çatışmaları yaşanabilir.
• Kan bağı olmayan ergenler birbirlerine karşı bir çekim hissedebilirler, yeni evli çiftin cinsel aktivitesinden rahatsız olabilirler.

Eski Eşle İlişkiler

Boşanma sonrası çocukların sağlıklı gelişimleri için hem ev içindeki hem de ev dışındaki biyolojik ebeveynleriyle özel ve kaliteli zaman geçirmelerini kolaylaştırmak önemlidir.

• Çocuklar ebeveynlerine yönelik içsel bir sadakat çatışmasını her halükarda yaşarlar. Eski eşle iletişim için mesaj taşıyıcı olduklarında bu durum daha da ağırlaşır.
• Eski eşle ilişkilerin yeni eş ve aile düzeni dikkate alınarak düzenlenmesi yeni aile üzerindeki baskıyı azaltacaktır.
• Eski eşle nerede, ne zaman, ne konuşulacağı konusunda belirsizlik olduğunda bu durum karma aile için stres kaynağı olur.
• Nafaka, çocuklara ve eski eşe harcanan para gibi konular karma aileler için sorun yaratabilir.
• Eski eş üvey ebeveyn ve yeni kurulan aile hakkında olumsuz yorumlar yaparsa çocuk arada kalır ve ruh sağlığı sorunları geliştirir. Bu sorunların büyük bir kısmı dışarıdan anlaşılmaz, çocuk kendi içinde yaşar ve yetişkinliğinde onu etkiler.
• Eski eşle çocuk arasındaki iletişim, görüşme  süreçleri ne kadar nezaket çerçevesinde ve rahat geçerse çocuk hayatındaki yetişkinlerden o kadar çok yararlanır.

Dışarıdan gelen baskılar

• Partnerlerden birinin yaşadığı yere taşınıldığında geniş ailenin yeni eşi kabul etmekte zorlanması, eski eşle yapılan karşılaştırmalar; komşuların yorumları aileye yeni katılan kişiye baş etmesi zor duygular yaşatabilir.
• Karma ailelerde fazladan dede ve nineler vardır. Bu kuşağın yeni çifti ve çocuklarını kabul etmeleri çok önemlidir.
• Bir babaannenin, yeni ailenin çocuk yetiştirme kararlarına saygı göstermeyerek torununu kayırması gibi koalisyonlar da ailenin yeni dengesini bulmasını zorlaştırabilir.

Karma Aileler İçin Öneriler

Karma aileler ayrılık yaşamamış ailelere göre daha çok strese maruz kalmalarına rağmen aynı zamanda üyelerine farklı yaşam deneyimleri ve problem çözme becerileri geliştirebilecekleri bir alan da sunuyorlar. Hayatta hediyesi ile gelmeyen bir zorluk yoktur. Önemli olan bu hediyeyi görebilmek ve kabul edebilmek. İşte size bu yeni ilişkilerin aile üyelerini zenginleştirmesine yardımcı olacak bazı öneriler:

• Yeni çift aile içindeki ve dışındaki yeni sorumluluklarına alışırken aralarındaki ilişkiyi beslemeyi, birbirleri ile özel zaman geçirmeyi önemsemeliler. Daha önceki ilişkilerden getirdikleri korku ve hassasiyetleri konuşmaları davranışlarında nelere dikkat edeceklerini gösterir.
• Çocukların yeni partnerle ilişkisinin zaman içinde gelişeceğini bilerek, aşırı yakınlık göstermelerini beklememek gerekir.
• Flört aşamasında oyun arkadaşı gibi olabilen üvey ebeveyn, aynı evde yaşandığında zaman içinde çocukla aralarındaki bağ sağlamlaştıkça ebeveyn sorumluluklarını eşiyle birlikte üstlenmelidir. Bu konuda eşinin desteğine ihtiyaç duyar.
• Özellikle ergenlik çağındaki her çocuğun kendine ait bir odasının olması ve rahat hissetmesinin sağlanması önemli.
• Ev içi sorumluluklar ailedeki kişiler değiştiği için yeniden düzenlenirken, çocuklar arasında adil bir iş bölümü yapmaya özen göstermek gerekir.
• Karma ailelerin başarılı olması için yeni çift arasında uyum olması çok önemli. Yeniden oluşan aileler en az 2 ayrı tarihsel geçmişten geldikleri için farklılıklara saygıya çok ihtiyaç duyarlar.
• Buna ek olarak esneklik ve iyi iletişim tüm aile üyelerinde desteklenmesi gereken özelliklerdir.

Aşağıdaki yorum bölümüne düşüncelerinizi, deneyimlerinizi, soru ve geri bildirimlerinizi yazın. Hepsini mutlaka okuyorum ve geri dönüyorum.

Fotoğraf: Kevin Cramer 2012
Creative Commons Attribution 2.0 Generic (CC BY 2.0) via Flickr