Gece Tuvalet Eğitimi
Bu yazımda sizlerle bir annenin gece tuvalet eğitimi ile ilgili sorularını ve verdiğim cevapları paylaşıyorum:
Kızım 29 aylık. Yaklaşık 3 hafta önce tuvalet eğitime vermeye başladım. Ben çalıştığım için de gündüzleri anneanne destekli devam eden bir süreçten geçiyoruz. Kızımda tuvalet eğitimine başlamak için gerekli tüm belirtileri gözlemlediğim için sorunsuz bir geçiş süreci oldu.
Gözlemciliğinizi ve bebeğinizden ayrışma, onun bireyleşmesi sürecinde bu aşamaya gelmenizi tebrik ederim.
Ancak bir haftadır gece altını ıslatma problemi yaşıyoruz. Tuvalete kaldırmadığım gecelerin çoğunda çişini yapmış oluyor.
Bu aşamada gece algısının gelişmesinin görece daha uzun zaman almasını doğal bir süreç olarak görebiliriz.
Ne zaman gece çişinin geldiğinin farkına varacak acaba?
Bazı kaynaklar bebek gün içinde tuvaletini yapmayı öğrendikten 6 ay sonra süreci başlatmayı öneriyor.
Her bebek, her anne, her anne bebek ikilisi kendine has; kalıplara sığmayan özellikler sergileyecektir. Bezden tuvalete geçmeye hazır olduğunu hissettiğiniz gibi gece için de gözlemle doğru zamanın geldiğini hissedeceksiniz.
Sabırlı ve beklentisiz olmak bu süreci kolaylaştıracaktır.
Yatmadan 1 saat önce sıvı içmeyi bitirmek, yatarken ve uyumadan önce tuvalete götürmek, gece uyandıysa tuvalete gitmeye ihtiyacı var mı diye sormak; ya da tuvalete götürüp öyle yatırmak beden farkındalığını ve alışkanlığını artıracaktır.
Gündüzleri de tuvaleti geldiğinde söylemiyor. Arada altına yapıyor ve çişini yaptıktan sonra yaptım diyor.
İç dünyasında neler olduğunu bilmiyoruz. Bildiğimiz şey onun sizin tepkilerinize çok duyarlı olduğu, sürekli yeni bir şey keşfettiği ve sizden ayrı bir varlık olduğunu yavaş yavaş hissetmeye başladığı. Bu durum korku, heyecan, merak gibi karışık duygular yaratıyor ve içsel çatışmaları dışarıda yetişkin gözüyle tutarsız, mantıksız görünebilir.
“Kızım neden söylemedin tuvalete yapman gerekiyordu değil mi?” diye sorduğumda “çünkü buraya yaptım” diyor.
Bu sorunun cevabını kendisi de bilmiyor olduğu için kızınızda kaygı ve yetersizlik duygularına neden olabilir. Yanlış anlamayın bunu sordunuz diye ‘kötü, sorumsuz’ ebeveyn olmuyorsunuz. sadece ‘daha iyisi var mı?’ diye sorduğunuz için bu küçük ayarları veriyorum size.
Soru sormak yerine, ‘Tuvalete gitmeyince nasıl bir his olduğunu görmüş oldun. Biraz ıslak değil mi? Başka ne var? Senin üstünü değiştirmen, benim de buraları silmem gerekiyor. Hadi temizlenelim.’ şeklinde; duygusal olarak daha nötr, farkındalık kazandırmaya yönelik bir söylem kullanabilirsiniz.
Kakasını gelince çok rahat söylüyor “Anne kakam geldi” diye.
Her söylediğinde ona ‘kakanın geldiğini ne güzel farkettin, söyledin’ gibi bir cümleyle destekleyebilirsiniz.
Çoğunlukla aradan zaman geçince ben tuvalete oturtuyorum ve her oturttuğumda da çişini yapıyor. Ben oturtmadan çok nadir çişinin geldiğini söylüyor.
Bu durumda tuvalet eğitim sürecinin devamını sağlıklı bir şekilde yürütebilmek için ne yapabilirim?
Kendi kendine, size söylemeden tuvalete gidebileceği, elini yıkayabileceği bir sistem oluşturmanız bağımsızlaşmaya çalışan çocuğunuza alan açar. Ancak bunun için onu kesinlikle zorlamamalısınız. Bebek olmak istediğinde tekrar bebek olabileceğini bilmek onu rahatlatır.
Hatalı bir yaklaşımım ya da uygulamam söz konusu mu? Uzman gözüyle değerlendirebilirseniz çok sevinirim.
Bu sorunuza cevap olarak Winnicott’un ‘Yeterince İyi Ebeveyn’ kavramını anlattığım yazımın buradan okyuyabilirsiniz.
Bir de tuvalet eğitimi hakkında yazdığım yazı var. Doktor gözüyle konuyla ilgili bu site de işinize yarayacaktır.
Attribution-ShareAlike 2.0 Generic (CC BY-SA 2.0) Andrew Bardwell